نحوه نصب و راه اندازی دریچه‌های تهویه هوا

قبل از هر نکته یادآوری می‌شود که موقعیت نصب دریچه‌های تهویه هوا ساختمان در فضا تأثیر زیادی بر توزیع یکنواخت هوا دارد. دریچه‌های نصب ‌شده در نزدیکی منابع گرما یا در معرض جریان‌های ناخواسته، می‌تواند توزیع مناسب هوای سرد یا گرم شده خروجی را مختل کند. همان طور که دریچه‌های تنظیم‌کننده فشار (Pressure Relief Vents) نقش مهمی در حفظ تعادل فشار داخل سیستم تهویه دارند. این دریچه‌ها به کنترل فشار مثبت یا منفی در فضای تهویه‌ شده کمک کرده و از ایجاد نوسانات فشار در سیستم جلوگیری می‌کنند.

تنظیم دقیق محل نصب دریچه‌های تهویه هوا ساختمان می‌تواند از آسیب به تجهیزات تهویه جلوگیری کرده و به بهبود کارایی سیستم در طول زمان کمک کند. پس از تعیین محل مناسب قرارگیری دریچه‌ها، به مرحله نصب دریچه می‌رسیم که مسلماً در سیستم‌های تهویه مطبوع، هواساز، و سایر سیستم‌های تهویه صنعتی اهمیت بسیار دارد. به ویژه برای کارشناسان تأسیسات، نصابان و کاربران بسیار حیاتی است که نحوه نصب دریچه‌های تنظیم هوا، ابزارهای مورد نیاز و نکات کلیدی نصب را بدانند.

در این مقاله به طور کامل مراحل آماده سازی و نصب دریچه های هوا برای سیستم های تهویه مطبوع در ساختمان ها را بررسی کرده ایم.

اصول کلی نصب دریچه هوا

همان‌گونه که در اغلب ساختمان‌ها دیده‌ می‌شود، محل نصب دریچه تامین هوا در دیوار یا سقف کاذب آن ساختمان است. چنان‌چه نصب دریچه بر روی دیوار داخلی امکان‌پذیر نباشد، می‌توان روی بدنه پنجره‌ها یا محل‌هایی از این قبیل نصب نمود. ضمن‌ آن‌ که خطا در نصب دریچه‌ها می‌تواند باعث مشکلاتی مانند اتلاف یا افزایش هزینه‌های انرژی یا محدود‌ شدن ظرفیت سیستم تهویه شود.

• نزدیکی به ترموستات: قرارگیری دریچه‌ها در نزدیکی ترموستات موجب تنظیم بهینه دما و جلوگیری از نوسانات دمایی می‌شود.
• جایگاه‌هایی با بیشترین جریان هوا: بهترین نقاط برای نصب، دیوارهای مقابل درب‌ها و نزدیک به پنجره‌ها هستند که بیشترین گردش هوا را دارند.
• اجتناب از فضاهای مرطوب: نصب دریچه در حمام و آشپزخانه می‌تواند موجب انتقال رطوبت و بوهای نامطبوع به سیستم تهویه شود.
• تناسب با نوع فضا: محل و نوع دریچه باید متناسب با کاربری فضا انتخاب شود تا عملکرد بهینه سیستم تهویه تضمین گردد.

آماده‌سازی زیرساخت‌ دریچه‌های هوا

پیش از شروع نصب، لازم است زیر ساخت کار یا محل نصب دریچه به‌طور کامل آماده‌سازی شود. به عنوان مثال اگر زیر ساخت از نوع سقف کاذب یا کناف باشد، پنل‌های کناف بایستی به شکل کامل بر روی سقف و جلوی کانال هوا کشیده شده باشد. یا این که در هنگام نصب سقف کاذب مهم است که گوشه‌های کانال خروجی هوا کاملاً گونیا و 90 درجه باشد.

در مرحله بعد، نیاز است که اندازه‌گیری‌های دقیق صورت گیرد تا از تطابق اندازه دریچه با ابعاد دهانه کانال اطمینان حاصل شود. هر گونه انحراف از اندازه‌های صحیح می‌تواند منجر به مشکلاتی در کارایی سیستم تهویه و افزایش افت فشار شود. در این مرحله، انتخاب ابزارهای مناسب برای نصب دریچه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. به هدف اندازه‌گیری دقیق ابزارهایی مانند متر لیزری، تراز و کولیس استفاده می‌شوند.

در مجموع برای نصب دریچه‌های هوا، معمولاً به ابزارهای زیر نیاز است:

1. دریل برقی یا شارژی برای سوراخ‌کاری
2. تراز برای کنترل هم‌ راستایی
3. کاتر برای برش و تنظیم قطعات جانبی
4. متر فلزی برای اندازه گیری
5. پیچ های سر مته و پیچ های چوب برای سوراخ کاری
6. مته و مته الماسه برای سوراخ کردن دیوار

این ابزارها باید با توجه به نوع مواد ساخت دریچه و جنس زیر ساخت محل نصب انتخاب شوند. برای دریچه‌های فلزی معمولاً از مته و دریل‌های با سر فولادی استفاده می‌شود تا از آسیب دیدن متریال جلوگیری شود. در حالی که برای دریچه‌های ام‌دی‌اف یا چوبی بایستی از مته و پیچ های ویژه چوب استفاده نمود.

مراحل نصب دریچه تهویه هوا ساختمان

بسیاری از مشتریان دریچه‌ها تمایل دارند که نحوه نصب دریچه هوا را بدانند تا بتوانند شخصاً اقدام به نصب نمایند. قبل‌ از هر موردی لازم است بدانید که نصب غیر‌ اصولی دریچه تنظیم هوا ممکن است موجب صدمات جبران‌ناپذیری به بدنه یا کلاف ‌شود. حتی ممکن است در موارد شدیدتر به بهای خراب‌ شدن و از بین رفتن ساختار دریچه تمام شود. بنابراین بهتر است علیرغم هر‌گونه عجله‌ای که در کار خود دارید، از نصب دریچه توسط افراد غیر کارشناس اکیداً خودداری نمایید.

با تمام این تفاسیر، مراحل نصب دریچه های تنظیم هوا به صورت ساده به این شرح است که:

• در ابتدا ابزار‌های لازم جهت نصب دریچه مانند پیچ‌گوشتی یا دریل شارژی را در دسترس خود قرار دهید.
• سپس قاب دریچه را به دقت بر لبه‌های کانال منطبق کنید، طوری‌ که دریچه کاملاً در جای خود قرار بگیرد.
• لازم‌ به‌ توضیح است‌ که در دریچه‌های جلو که به داخل کار دسترسی ندارید، مجبور هستید که از روی نما پیچ کنید.
• در دریچه‌هایی مانند دریچه‌ داکت اسپلیت که دسترسی به داخل کار دارید، بهتر است از داخل پیچ‌ها را ببندید.

در تمامی مراحل بالا دقت کنید که فشار مضاعفی را به دریچه و پره‌های آن وارد نکنید تا آسیبی نبیند.

نصب دریچه‌های تامین هوا براساس محل نصب

در تعیین محل نصب دریچه‌های هوا دقت نمایید که کانال‌های برگشتی را نباید در حمام‌ و آشپزخانه‌ نصب کرد. زیرا در این‌ صورت فقط بو و رطوبت اتاق‌ها در تمام کانال هوای ساختمان به گردش در می‌آید. این موضوع حتی می‌تواند دلیلی برای اهمیت تمیز کردن مجرای هوا باشد. یک کانال برگشت هوای آلوده تنها موجب به گردش درآمدن گرد و غبار و زباله‌ها در سراسر سیستم هوادهی می‌شود.

با توجه به تنوع مدل دریچه‌های تنظیم هوا، مراحل نصب ممکن است اندکی متفاوت باشد که در ادامه به تفکیک هر کدام پرداخته‌ایم:

نصب دریچه‌های دیواری

در نصب دریچه‌های دیواری، ابتدا باید محل نصب دریچه در دیوار شناسایی شده و به‌طور دقیق اندازه‌گیری شود. سپس، محل‌های سوراخ‌کاری برای نصب پیچ‌ها تعیین می‌شود. پس از آن، به کمک دریل، سوراخ‌هایی به اندازه استاندارد در دیوار ایجاد شده و دریچه بر روی این سوراخ‌ها قرار می‌گیرد. انطباق دقیق محل نصب دریچه بر روی لبه‌های خارجی کانال هوا، موجب تمیزتر دیده شدن نصب می‌شود.

نصب دریچه‌های سقفی

نصب دریچه‌های سقفی سخت‌تر بوده و نیازمند دقت بالاتری است، به‌ خصوص در سقف‌های کاذب یا فضاهای با ارتفاع زیاد. در ابتدا، باید محل نصب دریچه دقیقاً با توجه به طراحی کانال‌ها مشخص شود. پس از قرار دادن دریچه در محل خود، دمپرهای داخلی آن باید برای تنظیم جریان هوا تنظیم شوند.

هر چند، دریچه‌های سقفی گرد در ساختار اصلی خود دو عدد کلیپس یا فنر ‌نگهدارنده دارند که دریچه را در موقعیت خود ثابت نگه می‌دارد. از تثبیت و فیکس شدن محکم این فنرها در محل صحیح خود در داخل کانال هوا نیز باید اطمینان حاصل نمود.

نصب دریچه‌های خطی و اسلوت

دریچه‌های خطی و دریچه اسلوت معمولاً برای فضاهای مدرن و طراحی‌های داخلی استفاده می‌شوند. این نوع دریچه‌ها به‌طور دقیق باید با دقت نصب شوند تا از اختلال در جریان هوا جلوگیری شود.

نصب این دریچه‌ها نیاز به تنظیم دقیق ابعاد کانال‌ها و ایجاد شیارهای خاص برای قرارگیری دریچه در داخل کانال دارد. همچنان که می توان، برای جلوگیری از ایجاد افت فشار زیاد، از دریچه‌های خطی با دمپرهای قابل تنظیم استفاده نمود.

نصب دریچه‌های برگشت هوا

دریچه‌های برگشت هوا معمولاً برای جمع‌آوری هوا از محیط و برگشت آن به سیستم تهویه استفاده می‌شوند. در این مرحله، باید محل نصب دریچه را به‌گونه‌ای انتخاب کرد که جریان هوا از نقاط مختلف به طور یکنواخت جمع‌آوری شود. نصب این دریچه‌ها مشابه دریچه‌های دیواری است، اما به‌طور ویژه باید به نحوه اتصال درست کانال‌های برگشت و استحکام پیچ ها توجه شود تا از انتقال صدا و لرزش جلوگیری شود.

راهنمای انتخاب بهترین محل برای نصب دریچه هوا

انتخاب محل مناسب برای نصب دریچه تامین هوا تأثیر چشمگیری بر عملکرد سیستم تهویه مطبوع و حفظ دمای ایده‌آل محیط دارد. نصب صحیح دریچه‌های هوا موجب توزیع بهینه جریان هوا در فضاهای مختلف شده و از هدررفت انرژی جلوگیری می‌کند. در این راهنما، نکات کلیدی مربوط به نصب دریچه‌های تهویه و استانداردهای مرتبط را بررسی خواهیم کرد.

انتخاب محل مناسب برای نصب دریچه‌های تامین هوا تأثیر مستقیمی بر عملکرد سیستم تهویه و مصرف انرژی دارد. با در نظر گرفتن استانداردهای نصب و انتخاب مدل‌های مناسب، می‌توان بهره‌وری سیستم تهویه را افزایش داده و آسایش بیشتری در محیط ایجاد کرد.

نکات کلیدی نصب و راه اندازی دریچه های تهویه هوا

اگر بخواهیم نکات کلیدی نصب و راه اندازی دریچه‌های تنظیم هوا را به صورت موردی و لیست شده بیان کنیم، موارد زیر را شامل می‌شود:

• اطمینان از استحکام سقف برای جلوگیری از افتادگی دریچه.
• بررسی ابعاد دقیق کانال و دریچه.
• بررسی دقیق محل نصب برای جلوگیری از انسداد مسیر جریان هوا.
• بررسی فاصله مناسب دریچه از دیوار یا سقف برای جلوگیری از اختلال در جریان هوا.
• توجه به ضخامت دیوار و استفاده از پیچ‌های مناسب.
• اطمینان از تراز بودن کامل دریچه‌ها برای جلوگیری از اختلال در عملکرد و توزیع یکنواخت جریان هوا اهمیت دارد.
• بررسی دقیق اتصالات و درزگیری آن‌ها و در صورت وجود نشتی، استفاده از درزگیر یا نوار عایق برای جلوگیری از نفوذ گرد و غبار و صدا.
• استفاده از مهارهای اضافی در صورت لزوم برای تثبیت دریچه.
• استفاده از مواد عایق‌بندی مناسب برای کاهش نویز و ارتعاشات.
• در نصب دریچه های برگشت، استفاده از فیلترهای مناسب در سیستم‌های برگشت هوا برای جلوگیری از آلایندگی.
• اطمینان از نصب صحیح دمپرها برای جلوگیری از انسداد جریان هوا و جلوگیری از افت فشار زیاد.
• تمیز نمودن ظاهر و پره‌های دریچه از هر گونه گرد و غبار تولید شده در مراحل نصب و سوراخکاری
• بررسی دوره‌ای دمپرها و سیستم‌های کنترلی برای اطمینان از عملکرد صحیح آن‌ها ضروری است.
• برای حفظ کارایی بهینه سیستم تهویه، لازم است دریچه‌ها به‌ طور دوره‌ای تمیز شوند. گرد و غبار و آلودگی می‌تواند عملکرد دریچه‌ها را کاهش دهد و موجب افت فشار شود. استفاده از برس‌های نرم و محلول‌های پاک‌کننده مناسب برای تمیز کردن دریچه‌ها توصیه می‌شود.

بررسی عملکرد هوادهی سیستم تهویه مطبوع پس از نصب دریچه‌ها

پس از نصب دریچه‌ها، نیاز است که عملکرد سیستم تهویه مورد بررسی قرار گیرد. ابتدا باید دبی جریان هوا دمشی بررسی شود. سپس، از نظر صوتی و لرزشی نیز باید مطمئن شد که هیچ گونه مشکل یا نویز اضافی وجود ندارد. این مرحله به‌ ویژه در محیط‌های صنعتی و آزمایشگاهی اهمیت دارد، زیرا حتی تغییرات کوچک در جریان هوا می‌تواند بر عملکرد سیستم تأثیر بگذارد.

به همین دلیل بایستی عملکرد دمپرها را بررسی کرده و از تنظیم دقیق آن‌ها اطمینان پیدا کنیم. به علاوه کنترل نشتی هوای احتمالی در کانال‌ها و دریچه‌ها نیز ضرورت دارد. زیرا منجر به افت فشار هوای دهش می‌شود. در نهایت بایستی از لحاظ ظاهری و ساختاری به اطمینان از نصب صحیح و بدون عیب و نقص دریچه توجه نمود.

رفع مشکلات رایج در نصب دریچه‌های هوا ساختمان

در طول نصب، ممکن است مشکلاتی مانند عدم تراز بودن دریچه، نشتی هوا، یا افت فشار زیاد ایجاد شود. برای رفع این مشکلات، باید ابتدا دلیل اصلی آن‌ها را شناسایی کرد. در صورتی که دریچه به‌ طور صحیح نصب نشده باشد، بایستی از ابتدا نصب مجدد انجام شود. در صورت وجود نشتی هوا، استفاده از درزگیرهای مناسب و بررسی اتصالات کانال‌ها می‌تواند مشکل را حل کند.

یکی دیگر از مشکلات رایج در نصب، قرارگیری نادرست دستگاه تهویه است که می‌تواند به گردش هوای ناکافی، افزایش گرما یا ایجاد جریان‌های هوای ناخوشایند (درفت) منجر شود. به عنوان مثال فاصله کم از سقف یا اثاثیه که باعث مسدود شدن جریان هوا می‌شود. این مشکل ممکن است به علت عدم هماهنگی با چیدمان اتاق باشد که باعث می‌شود برخی نواحی تهویه کافی نشوند.

لازم به ذکر است که فاصله بهینه از سقف و اثاثیه باید حداقل ۳۰ سانتی‌متر از بالای دستگاه و اطراف آن فضای آزاد داشته باشد. تا مسیرهای هوا به‌ گونه‌ای باشند که در مناطقی با ترافیک هوای زیاد هیچ جریان هوای ناخواسته یا درفت ایجاد نشود. به عنوان مثال در اتاق‌های هتل، قرارگیری نادرست دستگاه هواساز می‌تواند منجر به عدم توزیع بهینه هوای تازه شود.

مشکل رایج دیگری که پس از نصب دریچه‌های هوا ممکن است به آن برخورد کنید، سر و صدای بیش از حد سیستم‌های تهویه هوا یا نویز است که ممکن است ناشی از صدای بالای فن‌ها باشد. به منظور جلوگیری از این مشکل انتخاب فن‌هایی با صداگیر بهینه‌شده می‌تواند راه حل باشد. همچنین تنظیم سرعت فن دستگاه هواساز جهت کاهش نویز در شب می‌تواند موثر واقع شود.

علاوه بر آن، سر و صدای ایجاد شده ممکن است به علت نویز عبوری از دیوارهای نازک باشد که با استفاده از عایق‌های صوتی (یا فیلترهای آکوستیک یکپارچه) در مجاری دیواری حل می‌شود. گاهی اوقات ممکن است بر اثر سوراخ‌کاری نادرست، هوا از میان درزهای اطراف کانال و دیوار نفوذ کند و این امر تولید سر و صدای اضافه کند. بدیهی است سوراخ‌کاری دقیق منطبق بر قاب دریچه و درزگیری حرفه‌ای در موارد لزوم، می‌تواند راه حل اصولی این مشکل باشد.