شرکت صنعتی رحمتی | تولید کننده دریچه هوا
دریچه اسلوت یکی از مدرن‌ترین مدل‌های دریچه توزیع هوا در سیستم‌های تهویه مطبوع است. این نوع دریچه‌ها به‌دلیل طراحی ظریف و قابلیت تنظیم جریان هوا، در فضاهای اداری، تجاری و مسکونی لوکس بسیار محبوب هستند.
اما یکی از مهم‌ترین عوامل در عملکرد این دریچه‌ها عرض شیار (Slot Width) و تعداد شیارها است که مستقیماً بر نحوه پخش، سرعت و حجم هوای خروجی تأثیر می‌گذارد.
عرض شیار (Slot Width)در دریچه های اسلات چیست؟
عرض شیار، فاصله‌ی بین دو لبه‌ی پره یا پروفیل دریچه است که معمولاً در اندازه‌های ۲.۵، ۳، ۴ یا ۵ سانتی‌متر تولید می‌شود.
هرچه عرض شیار بیشتر باشد:
- حجم هوای خروجی افزایش می‌یابد
- ولی دقت در جهت‌دهی و کنترل مسیر جریان کاهش پیدا می‌کند
و برعکس، در عرض‌های کمتر:
- جهت‌دهی دقیق‌تر
- اما دبی هوای کمتر خواهد بود.
نکته فنی: در محیط‌هایی که نیاز به تهویه دقیق (مثل اتاق‌های اداری یا فضاهای کارگاهی) دارند، عرض شیار ۳ تا ۴ سانتی‌متر بهترین گزینه است.
تأثیر تعداد اسلات بر جریان هوا
تعداد اسلات‌ها (شکاف‌های خروج هوا) در دریچه اسلات یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین‌کننده حجم هوای عبوری، الگوی جریان، سرعت هوا و سطح صدای تولیدی است. هرچه تعداد اسلات‌ها افزایش یابد، سطح مؤثر خروج هوا بیشتر شده و جریان هوا در فضا یکنواخت‌تر و آرام‌تر توزیع می‌شود. اما در مقابل، کاهش تعداد اسلات باعث تمرکز جریان و افزایش سرعت آن در خروجی می‌گردد
۱. تأثیر بر حجم و سرعت جریان هوا
هر اسلات، مسیر مستقلی برای عبور هوا ایجاد می‌کند. زمانی که تعداد اسلات‌ها بیشتر می‌شود:
- سطح مقطع کل عبور هوا افزایش می‌یابد.
- در نتیجه، با دبی هوای ثابت (Q)، سرعت خروجی هوا کاهش پیدا می‌کند.
- این کاهش سرعت باعث می‌شود جریان هوا ملایم‌تر، بی‌صدا‌تر و یکنواخت‌تر در محیط پخش شود.
در مقابل، زمانی که تعداد اسلات‌ها کمتر است (مثلاً دریچه تک‌اسلات یا دو اسلات)، هوا با فشار و سرعت بیشتری از خروجی خارج می‌شود و می‌تواند تا فاصله بیشتری پرتاب شود. این ویژگی برای فضاهایی با ارتفاع زیاد یا نیاز به پرتاب مستقیم مفید است.
۲. تاثیر بر یکنواختی پخش هوا
افزایش تعداد اسلات‌ها باعث توزیع گسترده‌تر هوا می‌شود.
- در دریچه‌های سه یا چهار اسلات، جریان هوا در چند جهت پخش می‌شود و هوادهی در کل فضا یکنواخت‌تر است.
- این نوع طراحی برای فضاهای بزرگ مثل سالن‌های اداری، گالری‌ها و مراکز تجاری بسیار مناسب است.
- در فضاهای کوچک‌تر، تعداد کمتر اسلات باعث تمرکز بهتر جریان در نواحی مورد نیاز می‌شود.
3. تأثیر بر الگوی جهت‌دهی هوا
تعداد اسلات‌ها همچنین بر شکل الگوی پرتاب هوا اثر دارد:
- در دریچه‌های تک‌اسلات، جریان خروجی یک‌جهته است و معمولاً به‌صورت خطی و مستقیم به جلو حرکت می‌کند.
- در مدل‌های دو یا سه اسلاتی، جهت جریان‌ها می‌تواند متقاطع یا زاویه‌دار تنظیم شود تا هوادهی چندجهتی ایجاد گردد.
- در مدل‌های چهار تا شش اسلاتی، ترکیب پره‌ها و زاویه‌های متفاوت باعث می‌شود جریان هوا در چند مسیر به‌طور هم‌زمان پخش شود و پوشش کاملی از محیط به‌دست آید.
انتخاب تعداد مناسب اسلات بر اساس نوع فضا
| نوع فضا | تعداد اسلات پیشنهادی | ویژگی عملکردی |
| اتاق خواب یا فضای مسکونی کوچک | ۱ یا ۲ | جریان متمرکز و آرام |
| دفتر کار، فضای اداری | ۲ تا ۳ | پخش یکنواخت و بی‌صدا |
| سالن کنفرانس یا فروشگاه | ۳ تا ۴ | هوادهی متعادل در کل فضا |
| سالن ورزشی، لابی، فرودگاه | ۴ تا ۶ | حجم هوای بالا و توزیع گسترده |
افزایش تعداد اسلات‌ها باعث بهبود کیفیت توزیع هوا، کاهش سرعت خروجی، کاهش صدا و افزایش راحتی حرارتی می‌شود. در مقابل، کاهش تعداد اسلات باعث پرتاب قوی‌تر و متمرکزتر هوا می‌شود اما ممکن است سطح صدای بالاتری ایجاد کند.
بنابراین انتخاب تعداد مناسب اسلات باید بر اساس نوع فضا، ارتفاع سقف، حجم هوای مورد نیاز و سطح آسایش حرارتی انجام گیرد تا عملکرد سیستم تهویه بهینه و بی‌صدا باشد.
تأثیر زاویه پره‌ها بر توزیع هوا در دریچه‌های اسلوت
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دریچه اسلوت، قابلیت تنظیم زاویه پره‌های داخلی است. این پره‌ها جهت جریان هوا را کنترل می‌کنند و نقش حیاتی در راحتی حرارتی و بازده سیستم تهویه دارند.
پره‌ها معمولاً در داخل پروفیل آلومینیومی قرار می‌گیرند و با تغییر زاویه آن‌ها، می‌توان مسیر حرکت هوای خروجی را در زوایای مختلف هدایت کرد.
1. حالت عمودی (زاویه صفر درجه)
در این وضعیت، پره‌ها بدون زاویه هستند و هوا به صورت مستقیم از دریچه خارج می‌شود.
کاربرد:
- مناسب برای فضاهایی با سقف کوتاه یا متوسط
- بهترین حالت برای تأمین هوای تازه در مرکز فضا
نکته: در این حالت، جریان هوا معمولاً به‌صورت متمرکز و با سرعت بالاتر است، بنابراین نباید مستقیماً به سمت افراد قرار گیرد.
۲. زاویه مایل (۵ تا ۱۵ درجه)
در این زاویه، هوا به‌صورت پخش‌شده و یکنواخت‌تر در محیط توزیع می‌شود.
کاربرد:
- دفاتر اداری
- فروشگاه‌ها
- فضاهایی با تردد بالا
مزیت: این زاویه باعث می‌شود جریان هوا به آرامی در سقف پخش و سپس در کل فضا توزیع شود.
۳. زاویه زیاد (بیش از ۱۵ تا ۳۰ درجه)
در این حالت، جریان هوا به صورت هدف‌دار به یک جهت خاص هدایت می‌شود.
کاربرد:
- سالن‌های بزرگ
- فضاهایی که نیاز به هدایت هوا به نقطه‌ی خاصی دارند (مثلاً نزدیک پنجره‌ها یا منابع حرارتی)
توجه: زاویه زیاد ممکن است باعث کاهش یکنواختی دما و افزایش صدای جریان هوا شود، بنابراین باید با محاسبات فنی انجام شود.
- زاویه پره‌ها تعیین کننده مسیر، سرعت و الگوی پخش هواست.
- تغییر زاویه می‌تواند دمای یکنواخت، جریان بی‌صدا و تهویه مؤثر ایجاد کند.
- انتخاب زاویه‌ی مناسب باید با توجه به ارتفاع سقف، نوع کاربری فضا و شدت جریان هوا انجام شود.
ترکیب ایده ال برای طراحی بهتر
در طراحی استاندارد HVAC، ترکیب زیر معمولاً توصیه می‌شود:
- عرض شیار: ۳ تا ۴ سانتی‌متر
- تعداد شیار: ۲ یا ۳ عدد
- زاویه پره: قابل تنظیم ۰ تا ۱۵ درجه
این ترکیب تعادل مناسبی بین زیبایی، حجم هوای مناسب و سکوت عملکردی ایجاد می کند.
نتیجه گیری
تعداد اسلات‌ها در طراحی و ساخت دریچه‌های خطی، یکی از مهم‌ترین پارامترهای فنی و عملکردی به‌شمار می‌آید که به‌صورت مستقیم بر نحوه توزیع جریان هوا، سطح صدای خروجی و کارایی کلی سیستم تهویه تأثیر می‌گذارد.
به‌طور کلی، هرچه تعداد اسلات‌ها بیشتر باشد، حجم هوای عبوری در هر شکاف کاهش یافته و در نتیجه هوا با سرعت ملایم‌تر و به صورت یکنواخت‌تری در محیط پخش می‌شود. این ویژگی در فضاهای اداری، تجاری و آموزشی که آسایش حرارتی و سطح نویز پایین اهمیت زیادی دارد، بسیار مطلوب است.
در مقابل، کاهش تعداد اسلات‌ها (مثلاً در دریچه‌های تک‌اسلات یا دو اسلات) باعث می‌شود جریان هوا متمرکزتر، قوی‌تر و با پرتاب بیشتری از دریچه خارج شود. این مدل‌ها برای محیط‌هایی که به تهویه نقطه‌ای یا پرتاب مستقیم نیاز دارند – مانند راهروهای بلند، سالن‌های صنعتی یا فضاهای با سقف بلند – مناسب‌تر هستند.
از نظر مهندسی طراحی، انتخاب تعداد اسلات‌ها باید بر اساس مجموعه‌ای از عوامل از جمله:
- دبی هوای عبوری (CFM)
- ارتفاع سقف و حجم فضا
- نوع کاربرد محیط (اداری، مسکونی یا صنعتی)
- سطح نویز قابل قبول
- و زاویه پره‌ها و نحوه توزیع جریان
صورت گیرد تا سیستم تهویه بتواند بهینه‌ترین عملکرد حرارتی و آکوستیکی را ارائه دهد.
همچنین ترکیب مناسب بین تعداد اسلات‌ها، زاویه پره‌ها و محل نصب می‌تواند تفاوت چشمگیری در احساس راحتی کاربران ایجاد کند. برای مثال، در فضاهای بزرگ و پررفت‌وآمد، استفاده از دریچه‌های ۳ تا ۵ اسلاتی با زاویه پره قابل تنظیم بهترین بازده را دارد؛ در حالی که برای فضاهای کوچک و آرام، مدل‌های ۱ یا ۲ اسلاتی کفایت می‌کنند.
در نهایت، می‌توان گفت که تعداد اسلات‌ها نه‌تنها بر حجم و سرعت جریان هوا، بلکه بر زیبایی ظاهری، صدای عملکردی و بازده انرژی سیستم تهویه نیز تأثیر مستقیم دارد.
بنابراین، انتخاب هوشمندانه تعداد اسلات‌ها با مشاوره فنی و محاسبات دقیق، تضمین‌کننده‌ی عملکرد بهینه، کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر مفید تجهیزات تهویه خواهد بود.
