
در سیستمهای تهویه مطبوع، به ویژه داکت اسپلیتها، دریچههای تهویه هوا نقش حیاتی در عملکرد نهایی سیستم دارند. بسیاری از مشکلاتی که کاربران از آن شکایت دارند—مثل صدای زیاد جریان هوا، پخش نامتعادل سرما یا گرما، یا افت کارایی دستگاه—مستقیماً به انتخاب اشتباه دریچه برمیگردد.
دریچهها در واقع آخرین نقطه از مسیر هوارسانی هستند و کیفیت طراحی، نوع پرهها، زاویه پخش، و حتی جنس آنها میتواند تفاوتی محسوس در راحتی حرارتی، مصرف انرژی و صدای محیط ایجاد کند.
در این مقاله، با تکیه بر محصولات و تجربیات کارخانه صنعتی رحمتی، به بررسی جامع و فنی بهترین دریچههای قابل استفاده در سیستمهای داکت اسپلیت میپردازیم تا بدانیم کدام نوع دریچه، برای کدام ظرفیت دستگاه و شرایط نصب مناسبتر است.
۱. معیارهای اصلی انتخاب دریچه برای داکت اسپلیت
انتخاب بهترین دریچه تنها به ظاهر آن محدود نمیشود؛ بلکه باید بر اساس چند پارامتر کلیدی انجام شود:
ظرفیت هوادهی دستگاه (CFM)
هر داکت اسپلیت بر اساس ظرفیتش (مثلاً ۴۰۰، ۶۰۰، ۱۰۰۰ یا ۱۲۰۰ CFM) نیازمند سطح مقطع مشخصی از عبور هواست.
دریچهای که برای دستگاه با حجم هوای ۴۰۰ CFM مناسب است، برای دستگاه ۱۰۰۰ CFM کارایی ندارد و موجب افزایش افت فشار و صدای مزاحم خواهد شد.
محل نصب (سقف یا دیوار)
محل نصب بر زاویه پرتاب و مدل دریچه تأثیر مستقیم دارد. برای مثال، در نصب سقفی معمولاً از دریچههای اسلوت، چهار طرفه و دریچه تایلی استفاده میشود، در حالی که نصب دیواری بیشتر به دریچههای خطی ۳۰ درجه یا پیشانیزن ۹۰ درجه وابسته است.
نوع جریان هوا (رفت یا برگشت)
دریچههایی با پرههای ثابت یا خطی برای هوای رفت مناسباند، در حالی که در انواع دریچه مشبک یا زنبوری برای برگشت طراحی شدهاند.
نوع فضا (مسکونی، اداری، تجاری یا بیمارستانی)
در فضاهای لوکس یا عمومی، زیبایی و طراحی مینیمال اهمیت دارد؛ در محیطهای صنعتی یا بیمارستانی، کنترل جریان و مقاومت در برابر خوردگی در اولویت است.
۲. انتخاب بهترین نوع دریچه بر اساس ظرفیت دستگاه
داکت اسپلیت ۴۰۰ CFM
معمولاً در اتاقخوابها، واحدهای کوچک یا فضاهای خصوصی نصب میشود.
در این ظرفیت، فشار استاتیک دستگاه پایینتر است و نیاز به دریچهای داریم که با حداقل افت فشار، هوا را بهآرامی پخش کند.
- دریچه خطی ۳۰ درجه:
نصب روی دیوار، با زاویه پرتاب نرم و بدون تلاطم.
مناسبترین گزینه برای فضاهایی است که جریان ملایم هوا اهمیت دارد. - دریچه تک اسلات (تک لاین):
مخصوص سقفهای کنافدار و مدرن. با طراحی ظریف و خروجی یکنواخت، برای فضاهای مسکونی عالی است.
نکته فنی:
در ظرفیت ۴۰۰ CFM، استفاده از دمپر توصیه نمیشود مگر در مسیرهایی که اختلاف فشار وجود دارد، چون ممکن است صدای اضافی تولید کند.
داکت اسپلیت ۶۰۰ CFM
در خانههای بزرگتر یا فضاهای نشیمن متداول است.
در این ظرفیت، باید توزیع هوا یکنواختتر باشد تا در نقاط مختلف فضا، تفاوت دما احساس نشود.
- دریچه اسلات (دو اسلات / دولاین):
گزینهای لوکس و کارآمد برای فضاهای اداری و خانگی.
طراحی دوشیاره با پرههای مشکی قابل تنظیم، ظاهری زیبا و عملکردی دقیق دارد.
قابلیت ساخت در طولهای بلند تا ۵ متر و امکان نصب با پلنیوم باکس برای کاهش صدا. - دریچه سقفی چهارطرفه:
بهترین گزینه برای پخش یکنواخت جریان هوا در مرکز سالن.
افت فشار پایین و هوادهی متوازن از چهار جهت از مزیتهای این مدل است.
نکته:
در پروژههایی که طراحی دکور داخلی مهم است، ترکیب اسلات دو لاین با نورپردازی سقف نتیجهای مدرن و حرفهای ایجاد میکند.
داکت اسپلیت ۱۰۰۰ CFM
برای سالنهای اداری، فروشگاهها یا لابیها مورد استفاده قرار میگیرد.
در این حجم هوادهی، افت فشار و کنترل نویز اهمیت ویژهای پیدا میکند.
- دریچه خطی با دمپر:
انتخابی دقیق برای کنترل حجم جریان در بخشهای مختلف فضا.
دمپر پشت دریچه به کاربر امکان تنظیم فشار و دبی هوا را میدهد.
ترکیب آن با پلنیوم باکس موجب توزیع کاملاً یکنواخت جریان میشود. - دریچه خطی ۹۰ درجه (پیشانیزن):
مناسب نصب در سقف یا دیوار.
جهت پرتاب عمودی هوا را فراهم کرده و برای فضاهای بلند یا مسیرهای طولانی ایدهآل است.
نکته فنی:
در این ظرفیت، استفاده از دریچههای با فریم تقویتشده آلومینیومی توصیه میشود تا در برابر لرزش و فشار هوا مقاومت کافی داشته باشند.
داکت اسپلیت ۱۲۰۰ CFM
در پروژههای تجاری یا فضاهای بازتر مثل فروشگاهها، سالنهای کنفرانس و مراکز درمانی کاربرد دارد. این سیستمها جریان هوای زیادی تولید میکنند، بنابراین انتخاب دریچهای که افت فشار حداقلی و صدای کم داشته باشد حیاتی است.
- دریچه سقفی تایلی (آرمسترانگ):
مناسب سقفهای مشبک اداری و تجاری.
قابلیت تنظیم زاویه و پخش متوازن در محیطهای بزرگ. - دریچه خطی ۹۰ درجه با دمپر:
برای کنترل هوای پر فشار در محیطهای صنعتی یا تجاری سنگین.
نصب آن همراه با دمپر باعث کاهش نویز و کنترل دقیقتر دبی میشود.
نکته فنی:
در سیستمهای با حجم بالای هوا (بالای ۱۰۰۰ CFM)، وجود دمپر و پلنیوم باکس الزامی است تا صدای هوا و نوسانات جریان کنترل شود.
۳. تأثیر جنس، طراحی و زاویه پره بر عملکرد
در کنار ظرفیت دستگاه، جنس و طراحی دریچه نیز تأثیر چشمگیری بر عملکرد دارد. کارخانه صنعتی رحمتی برای افزایش طول عمر و کیفیت عملکرد محصولات خود از مواد زیر استفاده میکند:
- آلومینیوم اکسترود شده: سبک، مقاوم و ضد خوردگی.
- پوشش پودری الکترواستاتیک: مقاومت بالا در برابر رطوبت و شرایط محیطی.
- پرههای مشکی قابل تنظیم: این پرهها مخصوص دریچههای اسلات هستند و امکان تنظیم دقیق جهت جریان هوا را بدون افت کارایی فراهم میکنند.
- زاویه پرهها در مدلهای مختلف تفاوت زیادی در کارایی ایجاد میکند:
- زاویه ۳۰ درجه → برای دیوار و هوادهی نرم.
- زاویه ۹۰ درجه → برای پرتاب عمودی هوا در سقفهای بلند.
- زاویه قابل تنظیم (دمپر) → برای کنترل جریان در فضاهای چندمنظوره.
۴. نکات نصب و نگهداری
حتی بهترین دریچه هم اگر درست نصب نشود، عملکرد مطلوبی نخواهد داشت. چند نکته کلیدی برای نصب و نگهداری این تجهیزات عبارتند از:
- فاصله دریچه از سقف کاذب باید حداقل ۱۰ سانتیمتر باشد تا گردش هوا مختل نشود.
- در سقفهای گچی، از دریچه بازدید چفتی استفاده کنید؛ در سقفهای کناف، دریچه بازدید مگنتی گزینه مناسبتری است.
- در مسیر برگشت هوا، از دریچههای با سطح مشبک یا زنبوری استفاده شود تا مقاومت کمتری در برابر جریان ایجاد شود.
- برای کاهش صدای عبور هوا، پشت دریچه از عایق صوتی یا باکس پلنیوم استفاده کنید.
۵. جمعبندی و توصیه نهایی
انتخاب دریچه هوا در سیستم داکت اسپلیت، فراتر از یک تصمیم ظاهری است؛ انتخابی فنی است که بر راندمان انرژی، سطح صدای محیط و کیفیت تهویه اثر مستقیم دارد.
به صورت خلاصه:
ظرفیت دستگاه | نوع فضا | بهترین گزینه |
۴۰۰ CFM | اتاق خواب یا کوچک | خطی ۳۰ درجه / تک اسلات |
۶۰۰ CFM | سالن متوسط | دو اسلات / چهارطرفه سقفی |
۱۰۰۰ CFM | فضاهای بزرگ | خطی با دمپر / پیشانیزن |
۱۲۰۰ CFM | تجاری یا چندبخشی | تایلی آرمسترانگ / ۹۰ درجه دمپردار |
کارخانه صنعتی رحمتی با بیش از دو دهه تجربه در تولید انواع دریچههای هوا شامل دریچههای اسلات، خطی ۳۰ و ۹۰ درجه، دمپردار، تایلی و بازدید تاسیسات، توانسته است پاسخگوی تمام نیازهای فنی و زیباییشناسی پروژههای ساختمانی باشد.
اگر در انتخاب دریچه مناسب برای پروژه خود تردید دارید، مشاوره تخصصی کارشناسان فنی رحمتی میتواند به شما کمک کند تا بالاترین راندمان، کمترین صدا و زیباترین نتیجه بصری را در سیستم تهویه خود تجربه کنید.